مطالعه نیاز عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم و بررسی تاثیر آنها بر عملکرد و خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه دارویی موسیر (allium altissimum)

موسیر گیاهی دارویی و صنعتی، چند ساله دارای غده زیرزمینی و از محصولات فرعی مراتع می باشد که در رویشگاه های مرتفع و طبیعی رشد می کند. با توجه به خودرو بودن این گیاه و احتمال مواجه شدن با کمبود عناصر غذایی و تاثیر بر عملکرد آن تعیین نیاز غذایی گیاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدین جهت به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم، آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه طرح کاملاٌ تصادفی در 3 تکرار در محیط کنترل شده انجام شد. تیمار های آزمایش شامل چهار سطح نیتروژن: (صفر، 70، 140 و 210)، سه سطح فسفر: (صفر، 50 و 100) و سه سطح پتاسیم: (صفر، 25 و 50) کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد نیتروژن و فسفر باعث افزایش عملکرد خشک و تر پیاز، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، وزن خشک برگ و وزن ساقه ی گل آذین دار شد. همچنین افزایش نیتروژن تاثیر معنی داری در افزایش سطح برگ و میزان نسبی کلروفیل داشت. نیتروژن، فسفر و اثرات متقابل نیتروژن و فسفر تاثیر معنی داری بر افزایش فتوسنتز برگ گیاه داشت. اثرات متقابل نیتروژن و فسفر نیز باعث افزایش عملکرد خشک و تر پیاز، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و وزن ساقه با گل آذین شد. پتاسیم تاثیر معنی داری بر صفات مورد مطالعه نداشت که احتمالا به دلیل پتاسیم کافی محیط رشد بود. نتایج و تجزیه نمونه خاک گلدان و کاه و کلش ساقه و برگ پس از برداشت نشان داد که تفاوت معنی داری در غلظت نیتروژن نمونه ها در سطوح مختلف این کود وجود نداشت. آزمایش نمونه پیاز موسیر نشان داد که با افزایش سطوح کود نیتروژنه، غلظت نیتروژن پیاز بطور معنی داری افزایش پیدا کرد. بطوریکه بالاترین غلظت نیتروژن آن با 3/2 درصد در سطح چهارم نیتروژن کاربردی مشاهده شد که نسبت به شاهد حدود 4 برابر افزایش داشت. نتایج این مطالعه نشان داد گیاه موسیر به کاربرد عناصر غذایی اصلی واکنش نشان می دهد.